Aktualności

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 16, marzec 2012 10:58

Gmina Hanna należy do powiatu włodawskiego i jest jedną z jego ośmiu jednostek samorządowych. Gmina jest położona w północnej części powiatu nad rzeką Bug, który jest jednocześnie granicą państwową pomiędzy Białorusią a Rzeczypospolitą Polską. Łączność drogowa z Gminą Hanna może być realizowana drogą nr. 816 tzw. Nadbużanką łączącą stolicę powiatu Włodawę z miejscowością Hanna, siedzibą władz gminy oraz dalej w kierunku północnym z Terespolem i Białą Podlaską. Droga krajowa nr.63 łączy Hannę z Lublinem poprzez Włodawę.

Urokliwe położenie ziem gminy Hanna związane jest z bezpośrednią bliskością rzeki, która zdecydowanie kształtuje krajobraz wschodnich ziem gminy położonych wzdłuż wysokiej skarpy pradoliny Bugu. Patrząc całościowo na obszar gminy zauważymy nachylenie terenu biegnące od najwyższego wzniesienia w Pawlukach 170 m npm., czyli na południowych jej krańcach i stopniowo opadające ku północy by przed wsią Kuzawka osiągnąć wartość 149m npm. Przy ujściu rzeki Hanna do Bugu. Rzeka Hanna jest druga osią geograficzną naszej gminy biegnącą z zachodu na wschód.

Gmina Hanna administracyjnie należy do powiatu włodawskiego w woj. Lubelskim i bezpośrednio graniczy z gminą Włodawa na południu, od zachodu z gminą Sosnówka w powiecie bialskopodlaskim, od północy z gmina Tuczna( mały skrawek) i Sławatycze obie w powiecie bialskopodlaskim. Gmina Hanna składa się z 11 sołectw:

Razem powierzchnia gminy Hanna wynosi 139,02 km² i liczy 3287 mieszkańców.

Nazwa gminy Hanna została przejęta od znaczącej miejscowości na tym terenie, byłym miasteczku prywatnym Hanna. Jaka jest geneza tej nazwy? Poszukiwanie prapoczątków powstania siedliska lub osady o nazwie wlasnej HANNA ginie w głębokich mrokach średniowiecza. Badania archeologiczne potwierdziły pradawne osadnictwo ludzkie, natomiast latopisy ruskie mówią o uprowadzeniu w XI w. miejscowej ludności na ziemię kijowską. Ten fakt potwierdza stałe zasiedlenie tych ziem przez Bużan i zapewne istnienie zorganizowanych osad osiedleńczych, za takim ulokowaniem siedzib plemiennych przemawia bliskość rzek niezbędnych dla funkcjonowania osady i będących jednocześnie arteriami komunikacyjnymi.

Powstanie osady i nadanie jej nazwy jest niemożliwe do jednoznacznego umiejscowienia w czasie, pozostają wątki legendarne, które próbują zakotwiczyć powstanie HANNY w dziejach powszechnych. Jedna z legend lansowana przez czasopisma, głosi, ze przed wiekami przejeżdżała tędy Anna Jagiellonka w drodze na Ruś. Kraksa karocy zmusiła Księżna do zatrzymania się na nocleg a gościnne przyjęcie miejscowej ludności sprawiło, ze pozwoliła nazwać osadę swoim imieniem ANNA. Twarda miejscowa nagłos owa wymowa spowodowała z upływem czasu wymawianie nazwy osady jako HANNA. Takie przystępne niby legendarne tłumaczenie jest nośne ale nie wytrzymuje badań historycznych. Anna Jagiellonka żyła w latach 1523-1596, zaś źródło pisane wymieniają Hannę już w koncu XV wieku. Zapis króla Kazimierza Jagiellończyka z lat 1487/89 mówi o nadaniu niedużego „sioła Hanna” Jackowi Taluszkiewiczowi. Drugi człon legendy może być prawdopodobny, czyli zmieniający nazwę Anna na Hanna. Inne podanie głosi, że jeden z wodzów Jaćwingów- Kumat, prowadził wyprawę wojenna na południe i posuwając się szlakiem nadbużańskim natknął się na zdecydowany opór miejscowej ludności w miejscu przeprawy przez rzeczkę wpadającą do Bogu. Miejscowy wódz plemienny był stary i skłaniał się do ustąpienia, lecz jego córka Hanna zastąpiła ojca i poprowadziła swych wojów do boju. Przeprawa i pobliskie osada zostały obronione lecz dzielna niewiasta zmarła w wyniku odniesionych ran. Współplemieńcy na cześć dzielnej wojowniczki nazywać poczęli swa osadę Hanna i podobnie nazwali pobliską rzeczkę, którą tak dzielnie broniła.

Badania historyczne mówią o stałym zagrożeniu w XI-XIV w. ze strony Jaćwingów kierujących swą ekspansje na południe i naturalnie spotkali opór miejscowych plemion Bużan czy Dulebów, trwały walki o dominację nad ziemię nadbużańską. Dodatkowym paliwem do tego kotła etnicznego były wypady i później stały napór Mazowszan oraz przeciwdziałanie Rusi Kijowskiej z obsadzeniem pustek przybyszami ze wschodu. Prawdopodobieństwo legendarnego tłumaczenia nazwy Hanna jest uprawnione w odniesieniu do imienia Anna lub Hanna ponieważ takie imiona funkcjonowały w tym kręgu kulturowym. Podsumowując, ustalenie historycznego faktu powstania osady HANNA jest niemożliwe z powodu braku zapisów historycznych, natomiast, każde podanie lub legenda jest zastępcza formą tłumaczącą zdarzenia z przeszłości, dlatego umiejscowienie powstania osady o nazwie Hanna w takich formach na ten czas jest właściwe.

Pierwsze znane i pewne fakty historyczne dotyczące Hanny pochodzą jak wyżej wspomniano z końca XV wieku gdy sioło Hanna należało do nadbużańskiej majętności książęcej Dołhobrody darowanej Taluszkowiczom za zasługi względem Księcia, hospodara tych ziem. Wieś Hanna przechodzi różne koleje losów, niewielka osada o ok. 30 dymach w latach dwudziestych XVI w. dostaje się pod panowanie Bohusza Michała Bohowitynowicza podskarbiego Wielkiego Księstwa Litewskiego drogą zapisów i kupna. Nowy właściciel skupił rozległe dobra w ziemi nadbużańskiej, założył miasta „na starym korzeniu” w Sławatyczach, w Hannie dwory i folwarki w Dołhobrodach, Jabłecznie, Kuzawce i Holeszowie. Majętność Bohowityna przeżywała lata rozkwitu pod mądrymi rządami, Hanna stała się lokalnym ośrodkiem handlowym wykorzystującym szlak drogowy z Litwy poprzez Brześć, Kodeń, Sławatycze, Włodawę i dalej do miast koronnych, Polityka państwa Obojga Narodów doprowadziła do trwałego ustanowienia granicy pomiędzy Księstwem Litewskim a Koroną na rzece Włodawce co spowodowało przynależność Hanny i okolic do Litwy, taki stan trwał do utraty niepodległości. Kolejnym właścicielem Hanny został kniaź Aleksander Proński w pewnej części lecz kolejne małżeństwa i zapisy spowodowały, że miasta Hanna i Sławatycze przeszły w ręce Księcia Krzysztofa Radziwiłła wraz z przyległymi dobrami. Druga część dóbr została wniesiona przez spadkobierczynię Bohowitynów, Fedorę w związek małżeński z wojewodą brzesko-kujawskim hr. Andrzejem Leszczyńskim. Książę K. Radziwiłł sprzedał swój udział hr. Leszczyńskiemu co doprowadziło do ujednolicenia zarządzania i scalenia całej majętności, która później została nazwana Państwem Sławatyckim. Miasteczko Hanna w początkach XVII wieku znajdowało się w zespole dóbr hr. Rafała Leszczyńskiego ożenionego z córką Fedory, do tej majętności przynależały: miasteczko Hanna i Sławatycze, wsie z folwarkami w Dołhobrodach, Lacku, Holeszowie, Kuzawce i Ostrowie( za Bugiem) oraz wsiami: Dańce, Janówkę, Lipinki i Charsy.

Dobra sławatyckie wraz z miasteczkami Hanna zostały sprzedane w 1685 roku dla księcia Kazimierza Michała Radziwiłła za kwotę na owe czasy ogromną tj. 360 tyś zł. Państwo Sławatyckie było prężnym ośrodkiem gospodarczym z dwoma miasteczkami na prawie magdeburskim, 17 wsiami, 8 folwarkami, młynami wodnymi, karczmami, smolarniami i składami nad Bugiem, gdyż rzeka Bug była intensywnie eksploatowana jako dogodna wywozu różnych towarów. Bugiem spławiano drewno, dubasami i komięgami wywożono zboże, popiół, smołę, potaż, mięso, skóry, dziegięć i płótna.

Miasteczko Hanna „siedziało” na 80 włókach, miało rynek z domem miejskim, jutkami i kramami oraz 6 do 8 ulic.